Son 30 yılda sıkça duyar olduk, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, kısaca DEHB ismi verilen davranış ve algılama sorununa konu olan bir dizi rahatsızlığı. İlginç olan şu: Dünyadaki yaygınlığına baktığımızda, DEHB için %1-19 arasında bir oran çıkıyor karşımıza. BU oran neredeyse migren görülme sıklığı ile bire bir örtüşüyor. Migren gibi bu hastalığın da farklı türleri mevcut ve her biri kendi doğal seyrini takip ediyor.

Burada DEHB’yi anlatmak bana düşmez, konunun uzmanları dururken. Ben size 15 yılı aşkın süredir büyük bir şans eseri çocuk ve ergen baş ağrılarına, bu alanda uzman olan psikiyatr arkadaşlarımla birlikte bakabilme şansımın getirdiği deneyimleri aktaracağım kısaca. Gerçekten de büyük bir gururdur benim için; her şeye rağmen, ülkemizdeki ilk çocuk baş ağrısı polikliniğinin açılmasında rol oynamış olmak. Bunun gerçekleşebilmesi için, Çocuk-Ergen Psikiyatrisi bölüm başkanı arkadaşım Prof. Dr. Fevziye Toros’un önemli iş birliği zemin hazırladı. Birlikte hasta görürken fark ettik ki tıp literatüründe bildirilen depresyon ve kaygı bozuklukları kadar DEHB tanısı olan çocuklarda ve ebeveynlerinde sıkça baş ağrısı sorunu vardı. Bu çocukları ve annelerini muayene ettiğimde pek çok yeni migren olgusu teşhis ettim. Benzer durum, nöroloji kliniğinde takip ettiğimiz migrenli anneler ve çocukları için de geçerliydi. Sorulduğunda daha sık fark ediyorduk, bu DEHB-migren ilişkisini. Sonrasında yaptığımız bilimsel çalışmalarla ve dünya literatüründen gelen destekleyici bilgilerle öğrendik bu gözlemimizin hoş bir tesadüften öte bilimsel bir anlamı olduğunu. Yalnızca çocuğun değil annenin migreni dahi DEHB eşlik etme olasılığını artırıyordu. Keza DEHB’li çocuklar maalesef ilerleyen yaşlarda migren türü baş ağrıları için akranlarına oranla daha fazla risk taşıyordu. Son bir dikkati çeken bilgi de, DEHB tanısı alan çocuklarda gerilim tipi baş ağrısı dediğimiz, kafatasını yerinde tutan kasların kasılması ve içsel gerginlikle giden baş ağrısı ataklarının da ortalamanın üzerinde bir sıklıkla ortaya çıkması idi.

Bu noktadan yola çıkarak, gerek ebeveynler, gerekse hekimlerin DEHB tanısı alan çocuklarda ve ebeveynlerinde baş ağrısı için sorgulama yapması gerektiğini söyleyebiliriz. Keza temeldeki davranış sorununu çözmek sadece çocuğun ve ailenin yaşam kalitesini artırmakla kalmayacak, ilerleyen yıllarda çocuğun bize migren türü şiddetli baş ağrıları ile gelmesini de önleyecektir.

Kaynaklar: Özge, A. Genetik Havuzdan Çeyiz Sandığına Migren. İstanbul; A7 Kitap Yayıncılık, 2018.