Çocuk ve ergenlerdeki depresyonun sıklıkla görülen işaretlerinden biri baş ağrısı olabilir. Baş ağrısı olan çocuk ve ergenlerde de, depresyon sıklıkla ağrılarına eşlik edebilir. Öte yandan çocuk ve ergenlerde majör depresyon, yaş artışı ile daha sık görülmeye başlamaktadır. Migren veya gerilim tipi baş ağrısı gibi bilinen ağrı türlerinde ergenlerde majör depresyonun daha sık görüldüğü bilinmektedir. Dahası migrenlilerde depresif atak gelişme riski sağlıklı bireylerden 3-6 kat daha fazladır.

Tedavi sürecinde bu iki durumun birbiriyle ilişkisi göz önünde bulundurularak multidisipliner bir yaklaşımla ilerlenir. Ebeveynler ve öğretmenlerin çocuk ve ergenlerin durumuyla ilgili mutlaka bilgilendirilmesi gerekir ve onlarla iş birliği sağlanır. Çocuk ve ergenlerde, bazı durumlarda baş ağrısı ruhsal bozukluğa bağlı olarak gelişen ‘ikincil’ bir sorun iken, bazı durumlarda ruhsal bozukluktan bağımsız olarak ele alınması gereken ‘birincil’ bir sorundur. Depresyon var olan baş ağrısı gibi birincil bir soruna eklenmişse, temeldeki ağrılı durumun çözülmesi, eşlik eden depresyonun da rahatlamasını sağlayacaktır. Eğer tersi bir durum söz konusuysa psikoterapi sürecinde depresyonda oldukça yoğun olarak yaşantılanan çocuk ya da ergendeki olası suçluluk duygusu üzerinde çalışılır. Çocuğun-ergenin yaşamındaki stres etmenleri tespit edilerek, bu etmenler olabildiğince azaltılmaya çalışılır ve bu bireyler azalan aktivite isteği üzerine motive edilmeye çalışılır. Bunlara ek olarak birçok etkili bilişsel ve davranışsal strateji çocuk-ergen için oldukça yararlı olur. Gerekirse ilaç tedavisi de düşünülebilir. Burada özellikle vurgulanması gereken nokta eğer depresyon tedavi edilmezse baş ağrısı gibi bedensel tepkilerin sıklığı ve şiddetinin de artabileceğidir.

Kaynaklar: Toros F. Başağrılı Çocuk ve Ergenlerde Depresyon Varsa. Anne Yapamam Başım Çok Ağrıyor (Ed. A Özge) içinde. İstanbul; Boyut Yayıncılık, 2014.