“Ağrılar sıklıkla zonklayıcı özellikte, bazen sağ bazen de sol baş yarısında…”

On dört yaşında bir kız çocuğu son iki yıldır hemen her gün olmak üzere yaklaşık 7 yıldır devam eden başağrılarından yakınıyor. Ağrılar sıklıkla zonklayıcı özellikte, bazen sağ bazen de sol baş yarısında yerleşiyor ve uykudan uyandırabiliyor.

Ağrılarla birlikte midesi bulanıyor, bazen de kusuyor. Uzanıp uyumak iyi geliyor,  ağrısı varken bilgisayar ekranına bakamıyor veya televizyon izleyemiyor. Başağrısı nedeni ile çeşitli tedaviler önerilmiş ancak etkisi olmadığını düşünerek doktora gitmekten vazgeçmiş. Son bir yıldır hemen her gün ağrı kesici kullanıyor. İlaçlara rağmen ağrısı giderek şiddetlendiği ve daha uzun sürdüğü için hastanemize başvurmuş. Muayenesi normal olan hasta “Kronik (müzminleşmiş) migren” ve buna eşlik eden “ilaç kötüye kullanımına bağlı başağrısı” olarak değerlendirildi. Ağrı kesicileri kesildi. Ağrı önleyici özel ilaçlar başlandı. Ağrı günlüğü verildi ve yakın takibe alındı. Ağrıları ayda bir-iki kez olup kısa süren ataklara dönüştü. Ataklarda yapması gerekenler öğretildi. Yaşam şekli gözden geçirilerek gerekli önerilerde bulunuldu.

Ağrıkesici ilaç kötü kullanım başağrısı

Migren ve gerilim tipi başağrısı başta olmak üzere bazı türdeki başağrıları zamanla sıklaşabilir. Bu durumda altta yatan kaygı bozukluğu, depresyon gibi ek faktörler araştırılmalıdır.

Ağrıların sıklaşması ve uzun sürmesi bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkiler.

Ağrı kesicilerin uygun olmayan sıklıkta ve şekilde tüketilmesi “Ağrı kesici ilaç kötü kullanım başağrısı” adı verilen özgün bir duruma yol açar. Bu hastalar sıklıkla sabahları başağrısı ile uyanırlar, ağrı kesici içerler ve ilacın etkisi bittiğinde ağrılarının yeniden başladığından yakınırlar. Bu hastalarda çay, kahve, kola gibi kafeinli içeceklerin de sık tüketildiği dikkati çekmektedir. Kafeinin veya başka maddelerin kötü kullanımı hastalığı daha da kötüleştirir.

Ülkemizde bu ağrılar çocuk-ergen yaş grubunda yüzde 13,2 sıklıkta görülmektedir. Tüm dünyada sıklığı ve önemi giderek artmaktadır. Aileler ve öğretmenler çocuk ve ergenlerin gereksiz ağrı kesici kullanımı konusunda bilgilendirilmelidir.

Tıpta ayda 3 veya daha sık başağrısı yakınması olan hastalarda sıklıkta ağrı kesiciler gibi ağrı giderici tedaviler yerine ağrı önleyici tedaviler tercih edilmektedir. Konu hakkında ilgili hekimlere başvurarak yardım almak gerekir.

Kaynaklar: Özge A, Öksüz, N. Ağrı Kesici İlaç Kötü Kullanım Başağrısı. Anne Yapamam Başım Çok Ağrıyor (Ed. A Özge) içinde. İstanbul; Boyut Yayıncılık, 2014.